Εδώ και δεκαετίες, τα επιτραπέζια παιχνίδια αποτελούν πηγή ψυχαγωγίας για όλη την οικογένεια. Ωστόσο, μπορούν να προσφέρουν ακόμη περισσότερα! Η ενασχόληση με επιτραπέζια παιχνίδια επιτρέπει την ενίσχυση μιας σειράς από soft skills και την ανακάλυψη νέων γνώσεων1. Τα soft skills δε μαθαίνονται μέσω διαλέξεων ή μαθημάτων. Αντιθέτως, η βελτίωσή τους απαιτεί έμπρακτη ενασχόληση. Με τη χρήση επιτραπέζιων παιχνιδιών, τα παιδιά όχι μόνο ασχολούνται με παιχνίδια που τους ενδιαφέρουν, αλλά ταυτόχρονα εξασκούν τα soft skills τους, χωρίς να καν το συνειδητοποιούν(1)!
Για να δούμε τι συμβαίνει όταν ένα μικρό ατύχημα μετατρέπεται σε ένα πραγματικό μάθημα soft skills…
Όλα ξεκίνησαν όταν ο Γιάννης έσπασε το πόδι του και αναγκάστηκε να παραμείνει ξαπλωμένος στο κρεβάτι. Οι φίλοι του, για να του φτιάξουν τη διάθεση, αποφασίζουν να του κάνουν έκπληξη στο σπίτι, φέρνοντας τα αγαπημένα του επιτραπέζια παιχνίδια. Η βραδιά προβλέπεται μεγάλη! Η μαμά του Γιάννη ετοιμάζει ποπ κορν και ζεστή σοκολάτα για όλους και η φαντασία των παιδιών αρχίζει να ξυπνά…
Ο Νίκος, ο καλύτερος φίλος του Γιάννη, φοράει τον μαγικό αόρατο μανδύα του Χάρι Πότερ. “Τώρα δεν μπορείτε να με δείτε! Θα πειράζω τα ζάρια και θα κερδίζω σε κάθε παιχνίδι!” ξεφωνίζει αστειευόμενος. Οι φίλοι του όμως δε γελάνε. “Πιστεύεις πως θα ήταν δίκαιο αυτό για εμάς;” λένε με μια φωνή. Ο Νίκος σκέφτεται για λίγο και συμφωνεί. “Δε θα ήταν σωστό αυτό, φυσικά και δε θα το κάνω. Όμως, κρατάω τον τέλειο αόρατο μανδύα, εντάξει;”.
Σύμφωνα με τη Θεωρία Ηθικής Ανάπτυξης του L. Kolhberg, κατά το επίπεδο της συμβατικής ηθικής οι έφηβοι εσωτερικεύουν τους ηθικούς κανόνες της κοινωνίας και των προτύπων και αποδέχονται τους κοινωνικούς κανόνες σχετικά με το τι είναι σωστό και τι λάθος. Τα δύο επιμέρους στάδια του soft skill της ηθικής ανάλυσης είναι το στάδιο των καλών διαπροσωπικών σχέσεων και αυτό της διατήρησης της κοινωνικής τάξης(2). Στο πρώτο στάδιο οι έφηβοι επικεντρώνονται στη συμμόρφωση με τις κοινωνικές προσδοκίες και ρόλους, για την απόκτηση της αποδοχής των άλλων. Στο δεύτερο στάδιο στόχος είναι η διατήρηση της κοινωνικής τάξης, και τα άτομα αρχίζουν να λαμβάνουν υπόψιν την κοινωνία ως σύνολο, προτού λάβουν κάποια απόφαση(2).
Μετά από λίγο, οι έφηβοι αρχίζουν να στήνουν το αγαπημένο επιτραπέζιο παιχνίδι του Γιάννη, τον Πύργο των Φαντασμάτων. Ξαφνικά, μετατρέπονται σε ερευνητές παραφυσικών φαινομένων! “Ήρθε η ώρα να ανακαλύψουμε αν ο θρύλος του στοιχειωμένου πύργου είναι αληθινός και να μάθουμε όλα όσα συμβαίνουν μέσα σε αυτόν”, αναφωνεί με ενθουσιασμό ο Γιάννης. “Ωχ όχι! Το φάντασμα μας έπιασε! Πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα ξεφύγουμε από το στοιχειωμένο πύργο! Ελάτε να σκεφτούμε παιδιά!”, τους προτρέπει ο Αλέξανδρος. Οι φίλοι συζητούν τις επιλογές τους και συμφωνούν στην καλύτερη δυνατή λύση. Έτσι, καταφέρνουν να νικήσουν το φάντασμα και να δραπετεύσουν από τον Πύργο.
Η λήψη αποφάσεων είναι η διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής μιας συγκεκριμένης λύσης από ένα σύνολο πιθανών αποφάσεων, με σκοπό την επίλυση ενός συγκεκριμένου προβλήματος. Μέσω του επιτραπέζιου παιχνιδιού, οι φίλοι συνεργάστηκαν και επικοινώνησαν τις ανάγκες τους, ώστε να καταφέρουν να ξεφύγουν από το φάντασμα. Ταυτόχρονα, για να καταλήξουν στη βέλτιστη απόφαση, οι φίλοι χρησιμοποίησαν την κριτική τους σκέψη, δηλαδή την ορθολογιστική και στοχαστική σκέψη, μία δεξιότητα απαραίτητη για τη λήψη αποφάσεων.
“Τι θα παίξουμε τώρα, παιδιά;” αναρωτιέται ο Αλέξανδρος. “Ήρθε η ώρα για… Τα Παραμύθια Αλλιώς!” προτείνει ο Γιάννης. Άλλο ένα παιχνίδι μυστηρίου για τους νεαρούς εξερευνητές. Η αποστολή τους τώρα είναι να μάθουν την αλήθεια για το τι έχει συμβεί στο δάσος των Παραμυθιών και να τη δημοσιεύσουν στην εφημερίδα. Όμως, για να ανακαλύψουν την αλήθεια θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις τρικλοποδιές που θέτουν οι αντίπαλοι…
Πρόκειται για ένα ακόμα επιτραπέζιο παιχνίδι στο οποίο οι έφηβοι εξασκούν την κριτική τους σκέψη, μέσα από την εξερεύνηση του μυστηρίου των παραμυθιών. Την ίδια στιγμή, βελτιώνουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες, μέσα από τη συζήτηση για την καταπολέμηση των εμποδίων που θέτουν οι αντίπαλοι, αλλά και την δεξιότητα ανάληψης ρίσκου, καθώς μόνο ένας από αυτούς θα καταφέρει να βρει τι πραγματικά συνέβη στο τέλος!
Παρατηρώντας την παρέα να παίζει συνεργατικά, διαπιστώνουμε ότι τα παιδιά όχι μόνο διασκεδάζουν με τα επιτραπέζια παιχνίδια, αλλά ταυτόχρονα ενισχύουν μία σειρά soft skills, όπως η λήψη αποφάσεων, η κριτική σκέψη, οι επικοινωνιακές τους δεξιότητες και η ανάληψη ρίσκου.
Έτσι μοιάζει η μαγεία των επιτραπέζιων παιχνιδιών! Το ατυχές γεγονός, το ατύχημα του Γιάννη, δε κατάφερε να σταθεί εμπόδιο στη δημιουργία μιας φανταστικής βραδιάς γεμάτη δημιουργικότητα και έκφραση.
References
(1)Yuan, Teh & Abidin, Mohammad Zukuwwan & Ahmad, Puteri & Mohd Radzi, Shanizan Herman. (2020). The effectiveness of board game towards soft skills development for higher education. Doi: 10.17051/ilkonline.2020.02.111.
(2) https://www.psychologynow.gr/istoria-psyxologias/psyxologikoi-stathmoi/10747-i-theoria-ithikis-anaptyksis-tou-lawrence-kohlberg.html